Η Καμάρα αυτό ιδιαίτερα αγαπητό τοπόσημο δεν είχε πάντα την μορφή που σήμερα πολλοί γνωρίζουμε. Στο αφιέρωμα αυτό θα απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως: Πότε κατασκευάστηκε, τι συμβόλιζε, και ποια ήταν η πορεία του μνημείου ανά τους αιώνες;
Η Αψίδα του Γαλέριου στήθηκε μετά την νίκη του στρατηγού και συναυτοκράτορα Γαλέριου κατά των Περσών το 296-297 μ.χ. για να εξυμνήσει τον θρίαμβο του. Το μνημείο κατασκευάστηκε κάθετα στην αρχαία Εγνατία οδό Via Egnatia η οποία βρίσκονταν κάτω από το κεντρικό τόξο εκεί όπου σήμερα υπάρχει το πεζοδρόμιο. Η Καμάρα ήταν το σημείο που διασταυρώνονταν η Εγνατία οδός Via Egnatia και η Kύρια οδός Via Regia.
Η Via Egnatia ήταν οδός μείζονος σημασίας γιατί ένωνε την ανατολική και την δυτική πλευρά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, σήμερα θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε ως διεθνή οδική αρτηρία της εποχής. Παράλληλα η Via Regia είναι η οδός που σήμερα εμείς ονομάζουμε Δημητρίου Γούναρη και αποτελεί τον πεζόδρομο της πλατείας Ναυαρίνου, μέσω της οδού Via Regia ενώνονταν το ανάκτορο του Γαλέριου που βρίσκονταν στην σημερινή πλατεία Ναυαρίνου με την Via Εgnatia και περνώντας κάποιος την διασταύρωση μπορούσε να συνεχίσει προς την Ροτόντα
Η Καμάρα σήμερα είναι “ακρωτηριασμένη” καθώς ένα τόξο της αρχικής κατασκευής έχει καταστραφεί. Η καταστροφή του μνημείου υπολογίζεται στα 620 μ.χ. και αποδίδεται σε σεισμό που κατέστρεψε κι άλλα κτίσματα της εποχής στην πόλη ένα εξ’ αυτών ήταν και η αρχαία αγορά.
Αρχικά όταν κάποιος αντικρίσει την Αψίδα του Γαλέριου εντυπωσιάζεται από το μέγεθος της αλλά εκτός αυτού αξιοσημείωτη είναι η λεπτομερής κατασκευή του μνημείου. Εάν κάποιος πλησιάσει κοντά θα παρατηρήσει ότι οι μαρμάρινοι πεσσοί που στηρίζουν τα πλίνθινα τόξα έχουν λαξευμένες παραστάσεις. Οι παραστάσεις αυτές απεικονίζουν σκηνές από τους πολέμους του αυτοκράτορα Γαλέριου εναντίον των Περσών καθώς και σκηνές της ρωμαϊκής τετραρχίας μέλος της οποίας υπήρξε και ο Γαλέριος. Παράλληλα ανάμεσα στις ανάγλυφες παραστάσεις παρατηρούνται και ελληνικές επιγραφές στοιχείο που υποστηρίζει την άποψη ότι οι γλύπτες του έργου πρέπει να ήταν Έλληνες.
Κατά την νεότερη εποχή η Καμάρα αποτέλεσε ένα σημείο διέλευσης ή συνάντησης για πολλούς, παρά την παλαιότητα κατασκευής το μνημείο έστεκε εκεί ακόμη όμως έχριζε στερεωτικών εργασιών. Έτσι το 1889 έγιναν οι πρώτες εργασίες υποθεμελείωσης των βάσεων καθώς και συντήρησης των επιφανειών. Έως το 1954 από την Καμάρα περνούσε η γραμμή του τραμ και άλλα οχήματα της εποχής όμως η στάθμη της Εγνατίας κατέβηκε και αποκαλύφθηκαν οι βάσεις των μαρμάρινων πεσσών. Μετά την κατάργηση του τραμ το 1957 σταμάτησε η διέλευση κάθε οχήματος κάτω από την Καμάρα, κατ΄αυτόν τον τρόπο η Εγνατία “μετακινήθηκε” στην θέση που σήμερα γνωρίζουμε.
Τέλος, η ΙΣΤ΄Εφορεία Αρχαιοτήτων πραγματοποίησε συντήρηση, στερέωση και καθαρισμό των μαρμάρινων παραστάσεων κατά τα έτη 1991-2001 λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης του μνημείου.
Επιμέλεια: Δημήτρης Χάϊδας
Πηγές:
Υπουργείο Πολιτισμού ιστοσελίδα:odysseus.culture.gr
Μηχανή του χρόνου: mixanitouxronou.gr
