Μία μεγάλη κατηγορία ενάντια στα comic-book movies έγκειται στην χαλαρότητα που τα χαρακτηρίζει: λίγη δράση, λίγο ρομάντζο, ξεκάθαρες διαμάχες μεταξύ Καλού και Κακού, happy ending, τίτλοι και τα λέμε στο επόμενο cross-over. Για αυτό και τις λίγες φορές που μια τέτοιου είδους ταινία ξεφεύγει και παίρνει έναν πιο σοβαρό δρόμο, το αποτέλεσμα είναι πάντα ενδιαφέρον και άξιο σχολιασμού. Αυτό λοιπόν συνέβη και όταν κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους το έργο που θα σχολιάσουμε σήμερα: Watchmen!
Πρόκειται – όπως λογικά καταλάβατε από την εισαγωγή – για την μεταφορά ενός comic στον κινηματογράφο. Το συγκεκριμένο κυκλοφόρησε το 1986-7 ως προϊόν της συνεργασίας των Alan Moore (σενάριο), Dave Gibbons (σχέδιο) και John Higgins (χρώματα). Αποτελεί ιδιοκτησία της DC Comics, αν και δεν αφορά τους γνωστούς της υπερήρωες, αλλά καινούργιους, που δημιουργήθηκαν ειδικά για αυτή τη σειρά και δημιούργησαν ένα εντελώς νέο σύμπαν. Ένα σύμπαν το οποίο ανέλαβε να «ζωντανέψει» ο Zack Snyder στο μακρινό πλέον (σνιφ) 2009, καταφέρνοντας εν τέλει να κερδίσει γύρω στα 183 εκατομμύρια από το κοινό – μια «χλιαρή» νίκη, αν σκεφτούμε ότι το budget ήταν 130-8. Πλέον, η προσοχή έχει μεταφερθεί στα καινούργια τεύχη που κυκλοφόρησαν και συνεχίζουν την ιστορία του σύμπαντος, αλλά και στην επερχόμενη σειρά που οργανώνει το HBO. Πάμε όμως να δούμε που επικεντρώνεται η δική μας προσοχή: στην υπόθεση!
Η ταινία διαδραματίζεται στις Η.Π.Α, στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Ο πυρηνικός πόλεμος με την Σοβιετική Ένωση είναι πιο κοντά από ποτέ, και οι υπερήρωες αυτού του σύμπαντος δεν μπορούν να κάνουν πολλά: η δράση τους έχει κηρυχθεί παράνομη και σχεδόν όλοι – πλην ελαχίστων εξαιρέσεων – έχουν αποσυρθεί. Αρκεί όμως ένας απρόσμενος θάνατος για να πυροδοτήσει την ανησυχία στις τάξεις των πρώην προστατών της κοινωνίας. Σταδιακά, αρχίζουν να συνειδητοποιούν πως μια μυστηριώδης πλεκτάνη τους τυλίγει όλο και πιο ασφυκτικά, και μαζί τους, την μοίρα ολόκληρου του κόσμου. Όμως, πόσο διατεθειμένοι είναι να τον σώσουν, αν αυτό συνεπάγεται με το να θυσιάσουν τις αξίες, τις αρχές… ή τους ανθρώπους τους οποίους ορκίστηκαν να προστατέψουν;
Ας αρχίσουμε από τα καλά σημεία: η ταινία είναι βασισμένη σε μεγάλο βαθμό στο εξαιρετικό σενάριο του Moore. Συνεπώς, από αυτή την άποψη ήμαστε πλήρως καλυμμένοι, μιας και το graphic novel έχει επάξια κερδίσει μια θέση στο πάνθεον των αριστουργημάτων της Ένατης Τέχνης. Η πλοκή είναι βουτηγμένη σε ένα μελαγχολικό, απαισιόδοξο σκηνικό, γεμάτο βία, σεξ και …αδικία (και λίγα ναρκωτικά by the way). Η δράση είναι εξαιρετική, οι σκηνές μάχης είναι αρκετά… super, χωρίς αυτό να τις καθιστά μη-ρεαλιστικές ή γελοίες. Αν εξαιρέσουμε δηλαδή το γεγονός ότι ένας από τους πρωταγωνιστές κυκλοφορεί έτσι:
Εξίσου καλυμμένοι είμαστε και από πλευράς ηθοποιίας, με ονόματα όπως ο Jackie Earle Haley, ο Patrick Wilson, ο Jeffrey Dean Morgan και η Malin Akerman να μας βγάζουν ασπροπρόσωπους. Ο κάθε χαρακτήρας αποδίδεται σωστά, χωρίς να απειλείται η ψυχική μας υγεία ή να “πληγώνεται” η φήμη του comic. Συνολικά, αυτό που προκύπτει από το συνδυασμό των παραπάνω είναι ένα δυστοπικό έργο γεμάτο μυστήριο, δράμα και… μαυρίλα. Μεταφορικά και κυριολεκτικά. Όμως καθόλου δεν μας πειράζει, μιας και το χαρακτηριστικό στυλ του Snyder ταιριάζει «γάντι» με την σκοτεινή ατμόσφαιρα του κόμικ και την απογειώνει: τα πλάνα είναι πανέμορφα, τα κοστούμια των ηρώων καλοσχεδιασμένα και σωστά αποδιδόμενα, και γενικότερα η αισθητική της ταινίας δεν μας αφήνει παραπονεμένους. Ίσως όμως μας αφήνει κάτι άλλο…
Ήρθε λοιπόν η ώρα να παραθέσουμε και την άλλη πλευρά του νομίσματος. Πέραν όσων προαναφέραμε, το έργο πάσχει από το σύνδρομο “Batman vs Superman”: κουράζει. Πρέπει, μόλις σε 2,5 ώρες, να μας εισάγει σε μια ολοκαίνουργια μυθολογία ηρώων, να σετάρει τον καθένα από αυτούς και παράλληλα να εξελίξει την ιστορία και να την οδηγήσει στο επικό της φινάλε. Ειδικά αν δεν έχεις διαβάσει την … έντυπη εκδοχή, η “κοιλιά” του έργου γίνεται σίγουρα πιο έντονη, μιας και δεν σκέφτεσαι διαρκώς “ΑΥΤΗ Η ΑΤΑΚΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΜΙΚ ΑΥΤΗ Η ΑΤΑΚΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΜΙΚ” σαν σωστή fangirl (ναι, βάζω κι εμένα μέσα, ΠΡΟΦΑΝΩΣ) .
Επιπρόσθετα, ένα ακόμα αρνητικό του έργου πηγάζει, όλως παραδόξως, από το μεγάλο του πλεονέκτημα : την πίστη στο σενάριο των τευχών. Πολλές ατάκες, διάλογοι, ακόμα και ολόκληροι μονόλογοι είναι παρμένοι αυτούσια από το κόμικ, προκαλώντας αμηχανία στον θεατή – στο πρώτο μέρος ειδικότερα, ίσως και cringe. Όπως και να το κάνουμε, ο γραπτός από την κινηματογραφικό λόγο διαφέρουν και η 100% πιστή μεταφορά από το ένα μέσο στο άλλο οδηγεί σε ένα ιδιόρρυθμο αποτέλεσμα. Και πάλι, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική αν έχεις διαβάσει το έργο από πριν και είσαι οπαδός του.
To conclude, όπως έλεγαν και στο χωριό μου, το Watchmen είναι ο ορισμός της “κομιξοταινίας”: Ένα ενδιαφέρον θέαμα, που βασίζεται ωστόσο στο αναγνωστικό κοινό της πηγής έμπνευσης του. Μια όμορφη ταινία, βουτηγμένη στην παρακμή της ανθρωπότητας, στην σκληρότητα της ζωής και στην απαισιοδοξία, αφήνοντας ωστόσο ένα παράθυρο στην ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Δεν ακούγεται και άσχημα για να περάσεις το απόγευμα σου…
Αφού φυσικά διαβάσεις το κόμικ. Με αυτά τα πράγματα… δεν είναι να αστειεύεσαι.
Πηγές: wikipedia.com, giphy.com, all.alphacoders.com, nerdist.com, dc.wikia.com, watchmen.wikia.com
